Θα σας ανεβάσω στην Πάρνηθα για να δούμε δυο μέρη που έχω προσπεράσει μερικές φορές στο παρελθόν, και γνωρίζω ότι αποτελούν πόλο έλξης για φωτογράφους και όχι μόνο. Αναφέρομαι στο σανατόριο και ακριβώς απέναντι στο Πάρκο των Ψυχών.
Το Σανατόριο χτίστηκε το 1912 από την τότε διοίκηση του νοσοκομείου Ευαγγελισμός, καθώς το κλίμα της Πάρνηθας ήταν πολύ καλό για τους φυματικούς, λόγω του καθαρού αέρα. Η Φυματίωση ήταν μία θανατηφόρα, μολυσματική νόσος που προκαλούταν από διάφορα μυκοβακτήρια, τα οποία προσέβαλαν συνήθως τους πνεύμονες. Σανατόριο για όσους δεν γνωρίζουν σημαίνει θεραπευτήριο με εξειδίκευση στα θωρακικά νοσήματα. Εδώ κατεύθαναν Αθηναίοι, άλλα και από διάφορες πόλεις της Ελλάδας, ελπίζοντας να θεραπευτούν. Ακόμα και αυτοί που δεν μπορούσαν να πληρώσουν τα νοσήλια που ήταν από 300 έως 480 δραχμές μηνιαίως, ερχόντουσαν και κατασκήνωναν έξω από τις εγκαταστάσεις του! Από το 1929 έως το 1938, υπολογίζεται πως στην Ελλάδα πέθαναν σχεδόν 100.000 άνθρωποι από φυματίωση.
Εδώ νοσηλεύτηκε το 1937 ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος, όπου δυστυχώς δεν θεραπεύθηκε και κατά την παραμονή του έγραψε τρία έργα. Το Σανατόριο μετά το 1950 και την ανακάλυψη της πενικιλίνης παρήκμασε, ενώ το 1965 οι εγκαταστάσεις του πέρασαν στην ιδιοκτησία του ΕΟΤ έναντι 6.500.000 δραχμών. Το κτίριο μετατράπηκε σε ξενοδοχείο με την ονομασία ΞΕΝΙΑ και στη συνέχεια σε σχολή τουριστικών επαγγελμάτων. Η λειτουργία του συνέχισε με αυτή τη μορφή έως και το 1985, όπου και εγκαταλείφθηκε.
Για το Σανατόριο ακούγονται διάφοροι αστικοί μύθοι. Ύπαρξη φαντασμάτων, πραγματοποίηση τελετών μαύρης μαγείας και διάφορα άλλα που το καθιστούν ορόσημο για τους λάτρεις του παραφυσικού και του ανεξήγητου. Μετά το σεισμό του 1999 το κτίριο έπαθε μεγάλες ζημιές και κρίθηκε ακατάλληλο, ενώ ακόμα χειρότερα έκανε τα πράγματα η μεγάλη πυρκαγιά του 2007 που κατέστρεψε τα πάντα. Η είσοδος έχει φραγεί με τούβλα έτσι ώστε να μην μπορεί να μπει κάποιος για λόγους ασφαλείας, άλλα παρόλα αυτά διάφοροι τύποι όπως εμείς εξακολουθούν να το επισκέπτονται.
Ακριβώς απέναντι από το σανατόριο, το 2012 ο γλύπτης Σπύρος Ντασιώτης δημιούργησε, αφιλοκερδώς, το «Πάρκο των ψυχών». Ένα μέρος που οι ψυχές του σήμερα συναντούν τις ψυχές του χθες. Ένα έργο που δημιουργήθηκε όπως ανέφερε ο καλλιτέχνης για να θυμίζει τον πόνο, την οδύνη, την αγάπη και τον έρωτα που υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει.
Ο Σπύρος Ντασιώτης έδωσε ζωή στους κορμούς, κάνοντας τους να εκφράζουν τα συναισθήματα των ασθενών κατά την περίοδο του εγκλεισμού τους εκεί. Θέλησε να μας κάνει να θυμόμαστε τα άσχημα του παρελθόντος, και όσον αφορά τις καταστάσεις που επικρατούσαν στο σανατόριο, άλλα και κατά την καταστροφική πυρκαγιά του 2007.
